"Đối phó" với khủng hoảng của trẻ 2-5 tuổi

Khi con lên 2, nhiều bố mẹ ngỡ ngàng trước sự thay đổi chóng mặt của con. Con ương bướng hơn, nghịch ngợm hơn, dễ nổi cáu và không còn nghe lời bố mẹ như trước. Thật ra con không “hư” hơn, chỉ vì bố mẹ không hiểu tâm lý của con và chưa biết cách “chế ngự” những khủng hoảng này.

Tâm lý chung của trẻ 2-5 tuổi

Ở độ tuổi 2 – 3 tuổi, trẻ bắt đầu biết dùng nhiều câu phức hơn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là chúng hiểu tất cả những điều người lớn nói hay những khái niệm trừu tượng. Chúng vẫn chỉ biết nghĩ theo nghĩa đen và cần được giải thích cụ thể. Nhiều trẻ bắt đầu có suy nghĩ logic và bắt đầu hiểu trình tự các chuỗi sự kiện.

Những đứa trẻ này đang học cách dùng từ ngữ để nói lên những ý muốn của chúng. Chúng biết rằng lời nói của bố mẹ ảnh hưởng rất lớn tới chúng, do đó chúng bắt đầu nhận ra rằng từ ngữ mà chúng sử dụng cũng có thể thay đổi tình thế. Chúng tự tạo những từ ngữ có ý nghĩa hơn, mạnh mẽ hơn. Ví dụ khi chúng phản ứng gay gắt, hét lên, cáu giận, chúng cũng nhận ra thái độ của bố mẹ thay đổi theo đó. Chỉ cần bố mẹ “sơ sảy”, sẽ bị chúng nắm điểm yếu và chỉ đạo bố mẹ.

“Không” và “tại sao” là 2 từ thông dụng nhất của các bé ở lứa tuổi này. Chúng nói “không” với mục đích muốn tuyên bố không gian riêng của mình. “Tại sao” được các bé sử dụng với mong muốn hiểu nhiều hơn về thế giới xung quanh”. Đôi khi “tại sao” cũng là từ để chúng thắc mắc: “Tại sao bố mẹ lại có quyền chỉ đạo con”.

Các bé từ 2-5 tuổi rất thích tham gia vào các quyết định, bởi chúng sẽ có cảm giác có một chút quyền lực và tự chủ. Có thể chúng nghĩ rằng chúng có thể chiếm những vị trí khác nhau từ người mẹ, hoặc là chúng nghĩ “mình đã lớn rồi đó, mình có thể nói bất cứ điều gì mình muốn chứ”.

Trẻ ở độ tuổi này cũng thích bắt chước, nhất là bắt chước bố mẹ. Nếu bố mẹ nói những lời tích cực với trẻ, trẻ sẽ học theo. Ngược lại nếu bố mẹ thường xuyên dùng từ ngữ thô tục hoặc hay gằn giọng, quát lớn, trẻ cũng bị ảnh hưởng theo như vậy.

Chúng bắt đầu tự nghĩ ra những lời giải thích dễ thương giúp chúng hiểu vấn đề hơn. Ví dụ như nói về mùa đông và nỗi buồn của chúng thì chúng giải thích “khi tuyết tan là mùa đông đang khóc đấy”.

Ở độ tuổi 3-5 tuổi, trẻ đã bắt đầu hiểu được những giải thích về nguyên nhân và kết quả một cách đơn giản. Ví dụ : “Thuốc sẽ giúp con thấy khoẻ hơn”, “nếu con ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng, con sẽ lớn phổng phao và thông minh hơn”.

Nguyên tắc cần nhớ để đối mặt với những khủng hoảng của con

Hãy quan tâm tới các bé nhiều nhất có thể. Thậm chí những cử chỉ quan tâm thoáng qua cũng sẽ giúp nhu cầu giao tiếp của bé nhiều lên. Nếu bé nói “chơi với con đi” nhưng bạn lại đang bận, thế thì hãy giải thích cho bé tại sao như “hôm nay làm việc mẹ mệt quá, cho mẹ nghỉ mấy phút nữa thôi, rồi mẹ chơi với con. Khi đó bé sẽ hiểu bạn đang mệt và không nhõng nhẽo nữa. Việc cần làm là:

Ít la hét hơn, hãy yêu thương nhiều hơn

Hòa mình với bọn trẻ

Hãy luôn quan tâm đến trẻ từ những việc nhỏ nhất, thường xuyên nhất

Đánh lạc hướng một cách khéo léo

Hãy ôm bé thật nhiều lần mỗi ngày

Hãy đưa ra những chỉ dẫn rõ ràng cho bé

Hãy nhất quán

Tổng hợp