Dùng thuốc trong thai kỳ có thể gây dị tật cho thai nhi

Nguyên nhân của dị tật bẩm sinh thì có nhiều nhưng một trong số đó là do người mẹ sử dụng thuốc trong quá trình mang thai tùy tiện, không theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Người ta đã có bằng chứng từ lâu là phụ nữ mang thai sử dụng một số thuốc có thể gây sảy thai, chết thai hoặc thai có những dị tật bẩm sinh.

Gần 2.000 loại thuốc đã được thử nghiệm trên súc vật, trong đó có 580 loại gây quái thai và 150 loại ở tình trạng nghi vấn. Tất nhiên, thử nghiệm thuốc chỉ được tiến hành trên động vật chứ không thể tiến hành trên người, do vậy, người ta không thể khẳng định loại này sẽ gây dị tật nào mà chỉ khuyến cáo rằng: có những bằng chứng trên động vật cho thấy thuốc gây quái thai, dị tật,... chưa có kiểm chứng trên người. Dù vậy, khuyến cáo này cần được nghiêm túc xem xét. Dưới đây là một số khuyến cáo về việc dùng thuốc có thể gây dị tật bẩm sinh:

Các vitamin: đừng nghĩ rằng vitamin là dưỡng chất, là chất bổ nên dùng càng nhiều càng tốt. Những vitamin được hấp thu từ dạng thực phẩm thì nếu dư thừa có thể được đào thải qua bài tiết, mồ hôi dễ dàng hơn so với những vitamin tổng hợp. Do đó, khi dùng các loại vitamin tổng hợp, cần có chỉ định của bác sĩ. 

Dưới đây là tác hại của việc dùng quá liều vitamin.

Vitamin A: dùng vitamin A liều cao dùng trong lúc mang thai sẽ gây dị dạng mặt, sọ, tim, sinh dục cho thai nhi. 

Vitamin B6: dùng vitamin B6 kéo dài gây co giật. 

Vitamin C: dùng vitamin C liều cao có thể gây dị tật. 

Vitamin D: dùng vitamin D liều cao gây tăng huyết áp, chậm phát triển tâm thần. 

Vitamin E: dùng vitamin E nhiều gây tiêu chảy cho trẻ. 

Thuốc corticoid: gây ức chế vỏ thượng thận, gây hở môi, khe vòm miệng nếu dùng kéo dài trong thai kỳ. 

Thuốc hô hấp: Salbutamol và ephedrin làm tim thai nhanh.

Aminophyllin làm tim đập nhanh, tăng đường huyết. 

Thuốc chống ung thư: Methotrexat, mercaptopurin gây thai chết lưu, dị tật bẩm sinh, não úng thủy, thai vô sọ, sứt môi, dị dạng chi. Cyclophosphamid gây đẻ non, dị dạng chi, tai. 

Thuốc kháng viêm không steroid: Gây co thắt ống động mạch, viêm ruột hoại tử. 

Thuốc kháng sinh: kháng sinh là loại thuốc mà dùng lâu dài sẽ gây hại cho bất kỳ đối tượng nào. Phụ nữ có thai thì càng phải thận trọng gấp nhiều lần. 

Penicillin: Liều cao có thể gây thai chết lưu. 

Tetracyclin: Răng bị vàng, da vàng, dị hình ở chi. 

Bactrim: Tăng nguy cơ vàng da ở trẻ sinh non. 

Griseofulvin: Gây sảy thai và dị tật bẩm sinh. 

Norfloxacin: Ảnh hưởng đến sự phát triển sụn của bào thai. 

Neomycin: Gây vàng da. 

Lincomycin: Ảnh hưởng đến sự phát triển của xương.

Metronidazole: Ảnh hưởng đến nhiễm sắc thể của thai, gây dị dạng bẩm sinh. 

Isoniazid: Gây tổn thương hệ thần kinh bào thai. 

Rifampicin: Gây dị dạng xương, giảm số lượng tinh trùng ở trẻ nam. 

Thuốc kháng giáp: Methimazole - carbimazole: gây dị dạng ở mặt, hẹp lỗ mũi và thực quản, chậm phát triển trí tuệ. 

Thuốc chống động kinh: 

Carbamazepin - valproate natri (VPA), gây dị dạng ở mặt, nứt đốt sống, lệch lỗ tiểu, dị dạng tim, kẽ hở vùng bụng, chậm nói, cận thị. 

Trimethadion - hydantoin gây dị dạng ở hệ thần kinh trung ương, mũi kém phát triển. 

Thuốc hạ đường huyết: gây hàm lượng glucose huyết thấp ở trẻ sơ sinh. 

Thuốc chữa rối loạn tâm thần: Lithium gây nguy cơ bệnh tim cho trẻ, gây rối loạn chức năng tiêu hóa, gây đái tháo nhạt. 

Thuốc an thần: 

Barbiturat: Gây rối loạn chức năng gan, dễ xuất huyết. 

Meprobamat: Chậm phát triển tâm thần, dị tật tim bẩm sinh. 

Diazepam: Trẻ sinh ra bị ngạt, vàng da, bú kém. 

Phenergan: Ảnh hưởng đến chức năng tiểu cầu. 

Thalidomid: Dị dạng nội tạng, các chi ngắn. 

Thuốc estrogen tổng hợp: Diethylstibestrol gây ung thư biểu bì âm đạo, dị tật bộ phận sinh dục, tiết niệu nữ, ở nam dị dạng bộ phận sinh dục. 

Thuốc huyết học: 

Warfapin: Gây dị dạng ở bộ xương, đầu nhỏ, thoái hóa thần kinh thị giác, phát triển tâm thần chậm.

Dicoumarol: Gây thai lưu và xuất huyết ở trẻ sơ sinh. 

Thuốc giảm đau: 

Methadon: Gây suy hô hấp khi sinh. 

Aspirin: Gây chảy máu ở trẻ sơ sinh. 

Salicylat natri: Có thể gây thai chết lưu. 

Indomethacin: Suy giảm chức năng thận. 

Thuốc tim mạch: 

Methyl dopa: Trẻ sơ sinh có vòng đầu nhỏ. 

Propanolol: Gây chậm nhịp tim thai, hạ đường huyết. 

Reserpin: Làm trẻ lừ đừ, bú ít, hạ thân nhiệt. 

Thuốc sốt rét: 

Quinin: Liều cao gây não úng thủy, dị dạng thận, và tứ chi, có thể gây thai chết lưu, điếc bẩm sinh, chậm phát triển tâm thần. 

Chloroquin: Mẹ điều trị gây điếc ở con, tổn thương võng mạc.

Tóm lại phụ nữ mang thai cần hiểu biết về các thuốc có nguy cơ gây dị tật bẩm sinh để tránh sử dụng, bảo đảm an toàn thai sản.