Tổng quan về hút sữa

Để làm được điều này bạn nên tập hút sữa vài tuần trước khi bạn thực sự dùng tới nguồn sữa hút cho con bạn. Cần lưu ý tập cho bé biết bú mẹ trực tiếp thật tốt trước khi cho bé bú mẹ bằng bình.

Hút sữa cũng có nghĩa là bạn không nhất thiết lúc nào cũng cần cho bé bú trực tiếp ngay cả khi bạn vẫn ở nhà. Bạn đời của bạn (hay một ai đó) sẽ có thể giúp bạn cho bé uống sữa mẹ từ bình, nhờ đó bạn có thể ngủ giấc dài hơn không bị ngắt quãng và có thời gian để nghỉ ngơi. (Việc nhờ bố em bé cho em bé ăn một vài cữ bằng bình cũng giúp thắt chặt mối dây tình cảm giữa hai bố con)

Bạn cũng có thể hút sữa để kích sữa về nhiều hơn, dự trữ sữa cho bé lớn hay cho các bé không thể bú mẹ, hoặc để giảm đau và căng tức khi bạn bị tắc sữa. (Tuy nhiên hút sữa quá nhiều khi bị tắc sữa sẽ làm vấn đề trầm trọng hơn.)

Cuối cùng, hút sữa giúp bạn kích lại sữa về khi nhân viên y tế khuyên bạn tạm ngưng cho bú do bạn cần uống các loại thuốc có thể không có lợi cho em bé (trường hợp này khá hiếm) hoặc nếu bạn cần nằm viện một thời gian ngắn và không thể cho bú đều trong ngày.

Phần lớn các bà mẹ sử dụng máy hút sữa bằng điện hoặc máy hút bằng tay. (Một số thích vắt tay nhưng hầu hết mọi người đều thấy dùng máy tiện hơn và nhanh hơn). Mặc dù lần đầu tiên dùng máy để hút sữa bạn có thể sẽ cảm thấy hơi lạ một chút nhưng sau đó quá trình hút sữa sẽ tiến hành rất nhanh chóng và dễ dàng.

Sử dụng máy hút sữa như thế nào?

Để sử dụng máy hút sữa chạy điện, bạn đặt phễu trùm lên núm vú, bật máy lên và cứ để thế cho máy hút sữa vào bình chứa đã được gắn vào máy. (Phễu được bán kèm theo máy). Máy hút sữa thủ công cũng sử dụng phễu, nhưng bạn sẽ vắt bằng máy bóp bằng tay hoặc kéo phễu hút bằng tay chứ không sử dụng động cơ. Thông thường với máy hút sữa chạy điện loại tốt thì hút mất khoảng 15 phút và với máy vắt bằng tay là khoảng 45 phút cho cả hai bên bầu sữa.

Máy hút sữa loại tốt là loại mô phỏng tốt động tác hút sữa của bé và không làm bạn bị đau. Cần lưu ý sử dụng phễu có kích cỡ phù hợp với núm vú và đặt chúng vào đúng vị trí thì khi hút sẽ không bị đau hay khó chịu.

Bạn nên cân nhắc để mua thêm một chiếc áo ngực hỗ trợ hút sữa, khi đó hai tay bạn sẽ được giải phóng không cần giữ phễu trên ngực nữa. (Nhờ đó, bạn có thể thoải mái cầm sách báo hay tạp chí, đánh máy, gọi điện, tức là bạn có thể giải trí hay làm việc ngay khi bạn đang hút sữa). Một vài mẹ tự làm áo ngực hút sữa bằng cách dùng dây chun mắc vào móc áo ngực thường hoặc cắt hai lỗ trên áo ngực thể thao cũ.

Bạn cũng nên nhớ rằng để hút sữa tốt bạn cần ở tâm trạng thoải mái và thư thái.

Ban đầu bạn có thể thấy máy hút hơi mạnh nếu dùng máy hút điện tự động. Bạn nên bắt đầu với nấc hút nhẹ, sau đó tăng dần đến tốc độ bạn muốn. Hút sữa tuy không đau nhưng sẽ có cảm giác hơi lạ. Bạn cũng nhớ cần vệ sinh sạch sẽ các bộ phận của máy hút thật cẩn thận sau mỗi lần hút.

Tôi nên sử dụng loại máy hút sữa nào?

Việc bạn chọn được loại máy hút sữa phù hợp còn tùy thuộc vào kế hoạch sử dụng máy của bạn và thời gian bạn bỏ ra để hút sữa. Nếu bạn phải làm việc cả ngày và hút sữa trong khi làm việc, bạn nên dùng máy hút sữa tự động để có thể hút cả hai bên thật nhanh cùng một lúc. Nếu bạn chỉ thi thoảng mới cần hút thì bạn nên mua máy hút bằng tay không quá đắt đỏ mà vẫn đáp ứng nhu cầu.

Khi nào thì tôi nên vắt sữa bằng tay và cách vắt như thế nào?

Nếu bạn họa hoằn lắm mới cần hút sữa cho bé ti bình, bạn chỉ cần vắt bằng tay. Tuy nhiên bạn cũng cần luyện tập một chút.

Vắt sữa bằng tay giúp giảm căng tức và tắc sữa. Nếu đầu ti của bạn bị nứt và đau bạn cũng nên cân nhắc vắt sữa bằng tay sau mỗi lần cho bú để giúp xoa dịu đầu ti bằng sữa mẹ.

Tuy nhiên nhiều bà mẹ cảm thấy vắt sữa bằng tay tốn thời gian hơn, vậy nên nếu bạn muốn hút sữa nhiều và thường xuyên thì vắt tay thường là phương án không khả thi.

Có người chỉ cho bạn cách vắt là tốt nhất, nhưng sau đây chúng tôi cũng cung cấp các bước vắt tay chi tiết:

Rửa tay sạch sẽ trước khi vắt.

Nên mát-xa ngực một chút trước khi vắt hoặc đắp một mảnh khăn ấm lên ngực.

Ngồi thẳng và hơi nghiêng về phía trước - tận dụng trọng lực!

Đặt ngón tay cái và ngón tay trỏ ở mỗi bên núm vú tạo thành hình chữ C, cách núm vú khoảng 2cm.

Ấn hai ngón tay từ phía lồng ngực kéo dần ra trước và lại gần nhau. (Bạn phải ấn vùng xung quanh núm vú chứ không bóp vào chính núm vú.) Nên bóp theo chiều xoay tròn chứ không kéo hay giật. Bạn sẽ cần thử vài lần trước khi tìm ra được đúng điểm vắt được sữa, khi tìm được rồi bạn sẽ vắt được rất nhiều.

Xoay tay quanh núm vú (ví dụ như bắt đầu từ trên xuống dưới và sang hai bên) khi bạn tiếp tục vắt. Ban đầu bạn có thể chỉ vắt được vài giọt. Điều đó hoàn toàn bình thường, càng luyện tập nhiều bạn sẽ dần dần vắt được nhiều hơn.

Bạn có thể dự trữ sữa trong bất cứ bình trữ nào sạch và có miệng rộng.

Làm thế nào để trữ sữa?

Bạn có thể trữ sữa trong bình trữ hoặc bình cho bé ti làm từ nhựa hoặc thủy tinh. Cần có nắp chặt để giữ sữa tươi. (Rất nhiều máy hút có bán kèm cả bình trữ.) Bạn cũng có thể sử dụng túi nhựa đặc chế cho việc trữ sữa. Đổ sữa vào đầy 3/4 bình hoặc túi nếu bạn muốn trữ đông, phòng khi sữa nở ra.

Để thuận tiện, bạn nên trữ sữa bằng với lượng bạn hay cho bé ăn một cữ. (Nếu bình thường bé ăn khoảng 150ml thì bạn nên trữ 150ml)

Bạn nên nhớ ghi ngày tháng hút sữa lên bình hoặc túi trữ trước khi cho vào tủ đá để sau này khi dùng bạn sẽ biết sữa hút từ ngày nào. (Bạn nên dùng sữa cũ trước sữa mới). Không trộn sữa mới vắt với sữa trữ đông (bằng cách rót sữa mới lên sữa trữ đông chẳng hạn.)

Bạn sẽ thấy ngạc nhiên khi nhìn thấy sữa vắt ra. Thường thì chất béo sẽ tách ra và nổi lên trên và đôi khi nó còn có màu hơi xanh, nhất là khi mới vắt. (Màu sữa có thể bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn hay uống thuốc của bạn). Không lắc sữa lên. Thay vào đó, chỉ hơi lắc nhẹ để chất béo được hòa tan.

Sữa không nên để chua hoặc có mùi chua, tuy nhiên sau khi rã đông sữa sẽ hơi có mùi xà phòng do có sự thay đổi trong chất béo. Điều này hoàn toàn bình thường.

Quá trình trữ đông sẽ phá hủy một số lợi khuẩn trong sữa, vì thế không nên trữ sữa trừ khi thực sự cần. Tuy vậy thì sữa trữ đông vẫn tốt cho sức khỏe và có nhiều kháng thể hơn sữa công thức.

Tôi có thể giữ sữa trong bao lâu?

Có nhiều luồng ý kiến về thời gian trữ sữa và sữa sẽ tươi trong bao lâu sau khi được hút ra. Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát các Bệnh cho rằng cần giữ sữa ở nhiệt độ phòng trong 6-8 tiếng, mặc dù nếu cho vào tủ lạnh ngay thì tốt hơn. Sử dụng sữa tươi trong tủ lạnh trong vòng 5 ngày. (Sữa đặt ở nơi sâu bên trong của tủ lạnh).

Nếu để trong ngăn đá tủ lạnh (khoảng -15 độ C), sữa có thể trữ trong 2 tuần. Nếu ngăn đá có cửa riêng (-18 độ C) có thể trữ từ 3-6 tháng. Còn nếu để trong tủ đông riêng (-20 độ C) thì sữa có thể để được từ 6-12 tháng. (Nên dùng sữa ở thời gian ngắn, trong 3-6 tháng để được chất lượng tốt nhất. Để lâu đến 6-12 tháng sữa vẫn an toàn nhưng chất lượng có giảm chút ít).

Khi đã rã đông sữa bạn chỉ có thể để trong tủ lạnh 24 giờ. Nếu để ở nhiệt độ phòng thì nên dùng trong vòng 1 giờ. (Nếu không sử dụng ngay bạn nên bỏ đi vì không thể trữ đông trở lại). Nếu cần vận chuyển sữa thì nên giữ lạnh cho tới khi sử dụng.

Một số chuyên gia y tế khuyên nên bỏ đi phần sữa còn lại trong bình nếu bé không uống hết trong khi một số khác cho rằng giữ lại phần sữa uống thừa vẫn không sao nếu bạn để tủ lạnh ngay sau đó và sử dụng trong vòng 4 giờ.

Làm thế nào để rã đông sữa?

Để rã đông sữa, đặt túi hoặc bình sữa vào nước ấm cho tới khi đạt nhiệt độ thích hợp hoặc để nó tự rã đông trong tủ lạnh qua đêm. Không rã đông hay hâm sữa bằng lò vi sóng vì nó sẽ làm mất chất dinh dưỡng của sữa và có thể gây bỏng.

Tôi có thể làm gì nếu gặp trục trặc khi hút sữa?

Đối với nhiều bà mẹ, điều khó khăn nhất khi hút sữa đó là tìm được thời gian thích hợp khi đi làm hoặc tìm được nơi thoải mái để hút sữa. Tuy nhiên để hút sữa cũng không hề đơn giản. Sau đây là một số lí do bạn có thể gặp trục trặc khi hút sữa và một vài hướng giải quyết cho bạn.

Bạn hút sữa quá sớm sau cữ hút hay cữ bú gần nhất. Bạn không hút được nhiều sữa nếu như bạn vừa cho con bú cạn. Không nên lo lắng về thời gian nào sẽ hút được nhiều sữa nhất, nhưng bạn cũng nên ghi chú lại những lần hút được ít.

Bạn cần thay đổi chế độ hút. Bạn sẽ khó có thể hút được đủ sữa nếu lực hút quá nhẹ hoặc tốc độ hút quá nhanh. Trong một vài trường hợp, máy hút của bạn không thể có chế độ hợp với bạn cho dù bạn có chỉnh thế nào đi nữa. Những máy hút sữa tân tiến nhất hiện nay có cài đặt chế độ chỉnh sửa ghi nhớ để bạn có thể gửi lại cho nhà sản xuất để họ chỉnh sửa cho phù hợp.

Bạn đang dùng máy hút không tốt. Một số người có vấn đề hút sữa khi hút bằng máy hút tay hoặc máy điện chạy không ổn (sau 1 năm sử dụng có thể pin đã cạn). Bạn sẽ đạt được kết quả tốt nhất khi dùng máy đôi chạy điện chất lượng cao.

Bạn đang dùng phễu quá nhỏ so với ngực. Đây là vấn đề phổ biến bởi hầu hết các máy hút sữa đều đi kèm phễu cho người ngực nhỏ. Nếu phễu của bạn quá nhỏ và ngực bạn bị ép khi hút thì bạn sẽ không hút được nhiều.

Có nhiều công ty sản xuất máy hút sữa đã làm loại phễu kích thước lớn. Bạn nên dùng phễu có kích thước phù hợp với mình.

Bạn không hút được nhiều sữa. Có rất nhiều lí do dẫn tới chuyện này, bao gồm việc không hút đủ cữ và không uống đủ nước. Ngoài ra việc dùng thuốc, như là thuốc thông mũi hay estrogen cũng làm giảm lượng sữa.

Bạn gặp vấn đề khi hút sữa. Nên thư giãn và thoải mái khi hút sữa. (Một số người thích xem ảnh con, nhắm mắt và nghĩ về con, thậm chí nghe đoạn băng ghi âm tiếng con cười nói). Bạn cũng nên thử mát-xa ngực hoặc đắp khăn ấm lên ngực trước khi hút sữa.

Nếu bạn gặp trục trặc hay cảm thấy không được ủng hộ, hãy liên hệ với chuyên gia tư vấn sữa mẹ. Hoặc nói chuyện với những bà mẹ trong cộng đồng hút sữa. Họ có thể giúp bạn giải quyết các vấn đề và sẽ là nguồn động viên rất lớn cho bạn.