Cách giữ ấm và chăm sóc trẻ sinh non đúng cách

Sinh non - nhiệt ấm cũng non

Trong những ngày thời tiết chuyển mùa, chúng tôi thấy nhiệt độ ngoài trời thấp, dao động xung quanh 12-17 độ C. Nhưng thật không may mắn, một số nhiều các em bé bị sinh non đã sinh ra đúng vào thời điểm này. Việc sinh non vào đúng thời điểm rét gần nhất của cuối đông đầu xuân là một bất lợi tai hại với các bé yêu.

Sinh mấy tháng được gọi là sinh non? Tất cả các trẻ em được sinh ra trước 37 tuần tuổi thai thì được coi là trẻ sinh non. Đặc biệt, những em bé không may lại đòi chui ra ngoài sớm hơn ở ngưỡng dưới 28 tuần tuổi thì siêu sinh non (cực sinh non). Đây có thể được gọi là những cơ thể vô cùng mỏng manh, nhạy cảm, yếu ớt và thiệt thòi đủ đường. Có nhiều khía cạnh cần bàn về trẻ sinh non, chúng tôi chỉ xin bàn trong bài này về việc giữ ấm.

Trẻ sinh non sẽ non về tháng ngày và cũng non luôn khả năng điều nhiệt. Nguy cơ hiển hiện rõ nhất là bị nhiễm lạnh và hạ thân nhiệt ngay cả khi nhiệt độ không khí bình thường, chưa cần nói vào những ngày rét đến cắt da cắt thịt như thế này.

Tại sao trẻ sinh non lại kém giữ nhiệt ấm? Nó nằm ở mấy lý do sau đây.

Khi sinh ra, cơ thể trẻ bị ướt nhẹp do dịch ối của mẹ dính vào cơ thể. Chất dịch này có tác dụng dẫn nhiệt ra ngoài môi trường cực lớn, bé sẽ bị nhiễm lạnh.

Da của trẻ sinh non lại có diện tích lớn hơn nhiều so với tỷ trong cơ thể, đặc biệt là phần cơ, vốn là phần có chức năng chuyển hóa nhiệt và sinh ra nhiệt. Da có diện tích lớn, vốn có tác dụng dẫn nhiệt ra ngoài, phần sinh nhiệt lại có tỷ trọng thấp, nên trẻ sinh non dễ bị nhiễm lạnh.

Chức năng của vùng dưới đồi trên não bộ, trung khu cao cấp nhất có chức năng điều hòa nhiệt cho cơ thể, chưa phát triển đầy đủ ở trẻ sinh non. Nên kém khả năng nhận biết tình trạng mất nhiệt, kém trong khả năng điều phối các cơ quan trong cơ thể sinh nhiệt. Kết quả, trẻ sinh non bị nhiễm lạnh.

Trẻ sinh non bị thiếu hẳn lớp mỡ dưới da, nhất là lớp mỡ được gọi là lớp mỡ nâu. Mỡ dưới da có tác dụng cách nhiệt. Ở trẻ sinh non, lớp này rất mỏng. Mỡ nâu là lớp mỡ có tác dụng chuyển hóa mạnh để sinh nhiệt. Trẻ sinh non có ít mỡ này. Nếu siêu sinh non (cực sinh non) ở ngưỡng dưới 28 tuần tuổi thì lớp mỡ nâu còn chưa hình thành. Dẫn đến, bé sinh non dễ bị nhiễm lạnh.

Khả năng dự trữ chất sinh nhiệt bao gồm đường và mỡ nâu thấp. Nên bé không có khả năng giữ ổn định thân nhiệt trong thời gian dài.

Với mức nhiệt dao động xung quanh 12-15 độ C đủ làm rét các em bé mới sinh. Nhất là các em bé sinh non. Muốn đảm bảo được sự an toàn, khỏe mạnh cho trẻ sinh non, cần phải giữ ấm đặc biệt. Đó là biện pháp tiên quyết có thể làm ngay lúc này để giữ lấy trẻ sinh non.

Giữ ấm trẻ sinh non như thế nào?

Lau khô cơ thể trẻ ngay khi mới sinh. Đừng nên lấy khăn ủ ấm khi cơ thể bé còn ướt nhẹp. Vì còn giữ lại dịch ướt, cơ thể bé càng bị nhiễm lạnh. Tất nhiên, lau khô phải nhẹ nhàng, nhanh chóng và không làm xước da bề mặt em bé. Cũng đừng cho bé đội mũ sơ sinh để ủ ấm khi đầu bé còn ướt nhẹp. Hãy để mẹ bé giữ ấm.

Ngay sau lau khô, trong mọi tình huống, phải cho bé tiếp ngay với mẹ bé trực tiếp, gọi là tiếp xúc da tiếp da. Để cơ thể bé trần nhộng và áp trực tiếp lên cơ thể mẹ, phủ khăn bông rồi chăn bông bên ngoài. Sự tiếp xúc trực tiếp được áp dụng cho hết tháng sơ sinh (tháng thứ 1). Sai lầm nhất là quan niệm mẹ mới sinh đang yếu hoặc đang vấy máu bẩn không cho tiếp xúc với con. Cũng sai lầm nhất là quan điểm chỉ cần quấn chặt khăn bông, đưa trẻ ra đèn sưởi và để trẻ sinh non một chỗ là giữ được ấm. Thống kê cho thấy, trẻ có thể không giữ ấm được như kỳ vọng với biện pháp giữ ấm theo cảm quan như này.

Giường của bé phải là giường chuyên dụng. Đó là lồng hấp sơ sinh. Lồng hấp này sạch sẽ về mặt vi khuẩn, đủ cấp oxy để thở, đủ giữ nhiệt để ấm. Nhưng đảm bảo an toàn, phải phun khí oxy đầy đủ 1 phút trước khi cho bé vào. Bật chế độ sưởi trước 10 phút trước khi cho trẻ sinh non vào trong đó.

Sau giai đoạn nuôi trong lồng hấp, khi di chuyển về nhà đặc biệt quan trọng. Cần phải giữ ấm một cách tuyệt đối.

Phòng của mẹ và bé tuyệt đối không được bật quạt thông hơi, khộng được mở cửa sổ, không được đưa trẻ sinh non ra ngoài, không được rèn với gió và lạnh bất kỳ một lúc nào, dù chỉ 1 phút.

Giường của mẹ và bé phải là giường đặc biệt. Cao cấp thì sử dụng giường sinh nhiệt có chế độ sưởi nhiệt tự động. Mẹ và bé sẽ rất ấm áp ở phần lưng. Nếu không có điều kiện phải sử dụng đệm riêng cho mẹ và bé. Đệm mềm để bé được ủ ấm bởi đệm khi nằm.

Phòng của bé phải được giữ ấm ổn định. Bạn cần phải dùng điều hòa sưởi ấm và bật chế độ giữ ấm liên tục. Đừng bật chế độ tự động mà điều hòa sẽ tự ngắt ở một thời điểm nào đó và tự điều chỉnh. Đầu cảm biến nhiệt độ của chiếc điều hòa đã qua sử dụng hoặc đã mua từ lâu bị kém trong khả năng nhận cảm nên sẽ khó duy trì nhiệt độ phòng ở mức ổn định. Bạn cần tắt chế độ tự động và bật chế độ giữ ấm cố định. Không để điều hòa chĩa thẳng vào bé, sẽ làm khô đường thở. Chĩa lệch nhưng hướng về giường là một gợi ý tốt. Tốc độ gió để ở chế độ trung bình, nhiệt độ phòng luôn duy trì ở mức 28-30 độ C, độ ẩm giữ ở mức 60-70%.

Những gia đình không có khả năng mua sắm điều hòa 2 chiều, nhất thiết phải mua đèn sưởi. Đèn sưởi phải bật 24/24 để nhiệt độ phòng luôn ổn định. Đèn sưởi phải hướng vào bé và cách bé ít nhất 1 mét. Khoảng cách này đủ ấm và không làm rát da bé.

Luôn mang tất tay, tất chân cho trẻ. Đặc biệt là mũ cho trẻ. Mũ để giữ ấm thóp, mũ để ổn định thần kinh để hệ thần kinh tiếp tục phát triển ở giai đoạn sau sinh.

Cho trẻ sinh non ăn càng sớm càng tốt. Ăn để duy trì lượng đường dự trữ ổn định và đường để chuyển hóa sinh nhiệt ổn định.

Không được mở cửa nhưng phòng của bé phải đủ rộng để có oxy, lượng người phải hạn chế, tối đa là 3 người trong đó có mẹ, bé và một người phụ giúp. Không nên cả đoàn người vào trong phòng sẽ thiếu oxy để thở và bé không đủ oxy để sinh nhiệt.

Trên đây là các biện pháp giữ ấm cơ bản giúp trẻ sinh non vượt qua giai đoạn nguy hiểm. Các biện pháp giữ ấm được coi là rất rất quan trọng với bé sinh non để giữ bé an toàn ngay từ những ngày đầu sau sinh.

BS. Yên Lâm Phúc